Een van de kenmerken van relatieverslaving is dat je op iemand valt omdat je onbewust aanvoelt dat je de ander kunt helpen, verzorgen en redden. Mensen die in hun jeugd affectief zijn verwaarloosd en emotioneel zijn misbruikt, hebben een aanzienlijk grotere kans om een relatie te beginnen met iemand die het Aspergersyndroom heeft. Iemand die een emotioneel gezonde
opvoeding heeft gehad, zal zo’n ‘vreemd’ iemand eerder links laten liggen op relatiegebied. Als je een jeugd van affectieve verwaarlozing en emotioneel misbruik hebt gehad, val je niet automatisch op iemand met het Aspergersyndroom. Andersom kan wel het geval zijn: de partner van iemand met het Aspergersyndroom heeft meestal te maken gehad met affectieve verwaarlozing en emotioneel misbruik.
Als een vrouw eraan onderdoor gaat dat haar partner (aspecten van) het Aspergersyndroom heeft, komt dat dus niet doordat haar partner dat heeft, maar door de patronen uit haar jeugd. Als ze namelijk niet op deze emotioneel onbereikbare partner was gevallen, zou ze zich tot een andere emotioneel onbereikbare partner aangetrokken hebben gevoeld.
Een Asperger kan niet van zijn syndroom afkomen. Maar er zijn wel mogelijkheden om de omgang met zo iemand te versoepelen. De veranderingen die hiervoor nodig zijn liggen voor een deel bij de partner.
De aantrekkingskracht van mensen met Asperger en obsessieve liefde
De meeste vrouwen met een mannelijke partner met dit syndroom omschrijven hem als vriendelijk, zachtaardig en
rustig bij de eerste kennismaking, en dat waren ook de eigenschappen waardoor ze zich in eerste instantie tot hem aangetrokken voelden.
Jongens met het Aspergersyndroom hebben een wat vrouwelijke manier van doen en zullen zich minder snel conformeren aan de sociale stereotypen van mannelijk en vrouwelijk gedrag dan hun leeftijdsgenoten. Deze feminiene kant in een volwassen man kan heel aantrekkelijk zijn voor sommige vrouwen. Een vrouwelijke Asperger zal kiezen voor een betrouwbare, evenwichtige vaderfiguur, die geen al te sterk emotioneel of intiem beroep op haar zal doen en haar veel vrijheid en autonomie gunt in de relatie (Als je partner Aspergersyndroom heeft, Maxine C. Aston).
Zowel mannen als vrouwen met Asperger lijken beter overweg te kunnen met het andere geslacht dan gemiddeld. Een mannelijke Asperger kan dus, zoals gezegd, een sterk ontwikkelde feminiene kant hebben. Dat hij vroeger gepest is door andere jongens op school kan ertoe leiden dat hij zich bij vrouwen veiliger voelt dan bij mannen. Vrouwelijke Aspergers tonen een voorkeur voor mannelijke vrienden, mogelijk omdat die niet zo’n zwaar emotioneel beroep op hen doen als vrouwen (Als je partner Aspergersyndroom heeft, Maxine C. Aston).
Mannen met het Aspergersyndroom kiezen vaak voor sterke, onafhankelijke en koesterende vrouwen. Het zijn vaak moederlijke, zorgende, hartelijke figuren. De relatie kan een tijd lang prima gaan maar, hoewel hij attent kan zijn, kan de man ook nogal vooringenomen trekjes vertonen en van zijn partner een bepaalde rol verwachten (Als je partner Aspergersyndroom heeft, Maxine C. Aston).
Een andere aantrekkingskracht van Aspergers kan zijn dat de begaafdere Aspergers doorgaans hoogopgeleid zijn en uitstekend betaalde banen hebben, vaak op het gebied van techniek, natuurwetenschappen, wiskunde of informatica. Ze kunnen beter met voorwerpen of informatie werken dan met mensen. Aspergers zijn uitermate goed in het begrijpen van objecten en tamelijk slecht in het begrijpen van mensen en hun gedachten. Een Asperger compenseert zijn of haar sociale onhandigheid met inzet en zorgvuldigheid (Als je partner Aspergersyndroom heeft, Maxine C. Aston).
Eenmaal getrouwd, kunnen vrouwen het idee hebben dat hun Aspergerpartner geen moeite meer voor hen doet, dat het afgelopen is met de romantiek en daarmee ook met het gevoel dat ze belangrijk en bijzonder voor hem is. De partner met Asperger neemt zijn oude leven weer op en van het ene op het andere moment wordt zij geacht zich aan te passen aan zijn behoefte aan vaste patronen en planning, zijn bijzondere interesses te tolereren en zich te schikken in het ontbreken van een sociaal leven, vertrouwelijke gesprekken en in sommige gevallen seks. Vrouwen die een relatie hebben met een Asperger geven aan het gevoel te hebben niet gewaardeerd te worden om wie ze zijn. Communicatie blijkt niet mogelijk, hoe ze ook hun best doen. Daarom is het belangrijk om inzicht te krijgen in wat Asperger kan inhouden (Als je partner Aspergersyndroom heeft, Maxine C. Aston).
Een tevredenstellende relatie met iemand met Asperger
Om tevreden te zijn met een relatie met iemand met het Aspergersyndroom moet je je allereerst verdiepen in Asperger. Het komt niet door jouw Aspergerpartner dat je je depressief, of futloos en moe voelt. Dit komt doordat hij bij jou gedragspatronen en emoties oproept die al sinds je jeugd in jouw gedrag verweven zijn. Omdat je vervolgens nooit anders geleerd hebt, gedraag je je, ook naar je Aspergerpartner, nog vanuit jouw patronen van vroeger. Dáár ligt de oorzaak van jouw frustratie. In die zin wijzen jouw futloosheid en dergelijke op zelfverloochening en op je eigen onmacht. Zolang je daar niet zelf iets aan doet, zal dat niet anders worden.
Ik ben gescheiden van mijn partner vanwege Asperger. Hij was een lieve hulpeloze man, die zich zijn hele leven slachtoffer voelde. Mijn nieuwe partner heeft het ook, maar dit manifesteerde zich op een heel andere manier. Wij zijn inmiddels uit elkaar, omdat ik graag een relatie wil waar wederkerigheid in zit.
Mensen met Asperger hebben juist, door hun gebrek aan inlevend vermogen, geen besef van de opofferingen van hun partner.
Welke aspecten van het syndroom verdienen jouw aandacht?
Veel partners van Aspergers hebben ervaring met problemen die zich voordoen in sociale situaties. Een van de voornaamste kenmerken van het Aspergersyndroom is dat iemand met Asperger niet weet hoe hij met anderen moet omgaan.
Iemand met het Aspergersyndroom is geneigd dingen letterlijk te nemen: grappen en sarcastische opmerkingen begrijpt hij vaak niet en voor hem kan het sociale verkeer een nachtmerrie zijn. Er kunnen gênante situaties ontstaan als hij een opmerking van iemand verkeerd uitlegt of omdat hij niet weet wanneer iets als grap is bedoeld. Als een Asperger op een feestje gevraagd wordt ‘waar hij vandaan komt’ kan hij in de war zijn en in alle ernst antwoorden dat hij net van het
toilet komt, en vervolgens niet begrijpen dat hij net iets grappigs heeft gezegd (Als je partner Aspergersyndroom heeft, Maxine C. Aston).
Weten wat Asperger inhoudt, is belangrijk om de relatie in stand te houden. Een vrouw met een partner met Asperger wist dat haar man nooit zou aanvoelen wanneer ze een knuffel wilde. Ze had daarom met haar man afgesproken dat ze het hem zou zeggen als ze er behoefte aan had. Deze afspraak nam bij haar de druk weg en hij voldeed maar al te graag aan haar wens (Als je partner Aspergersyndroom heeft, Maxine C. Aston).
Als jouw partner niet in staat is jou troost te bieden, is het aan jou om deze steun te zoeken bij vriend(inn)en of familie.
Het selectieve geheugen van iemand met Asperger kan ertoe leiden dat je denkt dat jouw partner liegt. Als jouw partner verder eerlijk en betrouwbaar is, wat Aspergers doorgaans zijn, kan zijn selectieve geheugen hem parten spelen. Zo kun je hebben afgesproken om die avond samen lekker thuis te blijven en belt je partner zijn dochter uit zijn eerste huwelijk. Zonder jou te consulteren geeft hij opeens aan met jou bij haar te gaan eten. Als je hem vertelt dat jullie twee uur eerder hadden afgesproken om lekker thuis te blijven en hij je verward aankijkt of zegt ‘Ik kan me dat niet herinneren’, is de kans groot dat het inderdaad zijn selectieve geheugen is dat opspeelt en dat hij zich inderdaad niet kan herinneren wat jullie hadden afgesproken.
Heeft een relatie met iemand met Asperger kans van slagen?
Dat is niet de juiste vraag. De vraag die je je zou moeten stellen is in hoeverre de voor- en nadelen voor jou tegen elkaar
opwegen. Die vraag kan iedereen alleen voor zichzelf beantwoorden. Je levert veel in en zult jezelf
op een aantal vlakken moeten wegcijferen.
Anderhalf jaar later:
Ik vind het zo moeilijk om ermee om te gaan. Het lijkt wel of het steeds erger wordt.
Je zit in de redderrol naar je partner toe. De oorsprong hiervan zit in emotioneel misbruik uit jouw eigen jeugd. Het is niet zozeer zijn Asperger of zijn gedrag dat jou ongelukkig maakt, maar het feit dat je je daar zelf niet aan kunt onttrekken. Je zou, vanuit jouw patronen uit jouw jeugd, sowieso op een emotioneel onbereikbare partner zijn gevallen die jij zou willen redden. Je hebt een even groot aandeel in deze ongelijkwaardige relatie als jouw partner met Asperger. Door met je eigen patronen van vroeger aan de slag te gaan, kun je veranderen hoe je je in je relatie opstelt.
Overwegingen die een rol kunnen spelen als je een diagnose van je partner verlangt
Als je vermoedt dat je het syndroom van Asperger hebt, of als je partner dat vermoedt, doe je er goed aan je pas te laten testen als je klaar bent om een Aspergerdiagnose te aanvaarden. Het is tenslotte geen kleinigheid om onder ogen te moeten zien dat je een ongeneeslijke stoornis hebt. Op de korte termijn brengt dit een schokeffect teweeg; op de lange termijn biedt het je het voordeel van
de mogelijkheid om te kijken hoe je hier het beste mee om kunt gaan.
Positief is dat een diagnose iemand de kans kan bieden specifieke vaardigheden te leren om zo meer uit zijn persoonlijk leven en beroepsleven te halen. Een diagnose kan veel invloed hebben op een relatie, omdat beiden dan weten wat de effecten van het syndroom zijn op de relatie. Als een partner met Asperger niet bereid is te aanvaarden dat hij een stoornis heeft en als hij alles en iedereen buiten zichzelf verantwoordelijk stelt voor de problemen in de relatie, maakt hij het niet alleen zichzelf erg moeilijk.
Ben je een partner van iemand met Asperger, dan kan een diagnose een hele opluchting betekenen omdat je nu begrijpt waar het tot dan toe onbegrijpelijke gedrag van je partner vandaan komt. Je kunt bepaalde problemen die de relatie verstoren, verklaren. Je weet nu dat het niet aan jou of aan
zijn onwil ligt, maar aan zijn onvermogen (Als je partner Aspergersyndroom heeft, Maxine C. Aston). Ook in jouw jeugd heb je regelmatig op verschillende verbale of non-verbale manieren te verstaan gekregen dat iets aan jou lag of dat iets door jou kwam. Iemand die een emotioneel gezonde opvoeding heeft gehad, weet dat ‘het’ niet aan haar ligt en zal het vreemde gedrag serieus nemen en daarom niet zo snel een relatie met iemand met Asperger aangaan. Het besef dat je partner Asperger heeft, kan ook zorgen voor verdriet en een gevoel van uitputting. De relatie zoals jullie die zagen vóór de diagnose bestaat niet meer en je weet nu dat die nooit meer terugkomt. Je weet nu ook waarom alle trucs en methoden die je gebruikte om dingen te veranderen, niet werkten en dat je helemaal opnieuw moet beginnen met een nieuwe aanpak. Je hebt ook het gevoel dat je degene op wie je verliefd bent geworden niet meer kent. Vaak blijft de partner van iemand met Asperger met een gevoel van verlies zitten omdat de kans klein is dat je partner zich in jou en in de nieuw ontstane situatie kan verplaatsen of hetzelfde zal voelen als jij (Als je partner Aspergersyndroom heeft, Maxine C. Aston).
Als partner van iemand met Asperger biedt de diagnose jou op twee punten positieve informatie. Je weet nu dat je niet bezig bent om gek te worden en dat jouw partner niet de opzet had jou te raken door wat hij deed of naliet. Situaties die jij niet eerder kon begrijpen, zijn nu logisch en verklaarbaar.
Toen hij je aan je lot overliet op een feest. Toen je je in de
kou voelde staan omdat hij een intiem moment niet samen wilde beleven. Nu weet je dat het door zijn Asperger komt.
Schuld is niet aan de orde; hij kan er niets aan doen dat hij het Aspergersyndroom heeft.
Als de diagnose op relatief jonge leeftijd wordt gesteld en jouw partner hulp en begeleiding heeft gehad, is de kans veel groter dat jouw relatie een succes wordt en dat jullie onderwerpen bespreekbaar kunnen maken en compromissen kunnen sluiten (Als je partner Aspergersyndroom heeft, Maxine C. Aston).
Hoe krijg ik inzicht in hoe ver het syndroom gevorderd is in deze man?
De vraag of iemand ‘ver gevorderd’ is of niet, is eigenlijk niet de juiste vraag. Asperger is niet iets wat zich wel of niet tot een ver gevorderd stadium ontwikkelt: het wordt niet erger of minder. Het is wat het is en het blijft zo. Iemand kan wel in verschillende mate verschijningsvormen en aspecten van Asperger hebben. Voor iemand met Asperger zelf zijn op kleine schaal aangeleerde vaardigheden mogelijk. Als partner van iemand met Asperger kun je afspraken maken ten aanzien van jouw wensen en behoeften. Echte veranderingen in het gedrag zullen bij de partner van de Asperger vandaan moeten komen, zowel in de manier van communicatie als het niet gehonoreerd krijgen van behoeften op emotioneel gebied. Je zult op een andere manier invulling moeten leren geven aan die behoeften en gelukkig is dat nog wel degelijk mogelijk.
Als de emotionele pijn, de emotionele onrust en het piekeren blijven
Voor de ergernissen en frustraties die je als partner in je relatie ervaart, maakt het op zich niet uit of er een diagnose Asperger komt. Ook als blijkt dat jouw partner geen diagnose Asperger krijgt, is de
hinder die je nu ondervindt niet anders of minder.
Door inzicht te krijgen in je eigen aandeel in je relatie en door dingen die je kunt veranderen aan te pakken, kan de situatie veranderen. Waar je tot nu toe de aandacht vooral of alleen op je partner hebt gericht, zul je die aandacht op je eigen aandeel moeten richten om je emotionele pijn, onrust en gepieker te verminderen en uiteindelijk kwijt te raken. Een extra complicerende factor is als je partner met Asperger eveneens geen emotioneel gezonde jeugd heeft gehad. Het is dan moeilijk voor jou om te bezien in hoeverre zijn onredelijke gedrag ontstaat vanuit zijn Aspergersyndroom
en/of vanuit patronen uit zijn jeugd.
Jouw partner zal nooit invulling geven aan een voor relaties kenmerkende wederkerigheid en het op emotioneel gebied delen van ervaringen. Dat zul je bij andere mensen moeten zoeken en dat geldt
niet alleen voor partners van mensen met Asperger.
Ook als jouw partner weigert een diagnose te laten stellen, laat dit onverlet dat je last hebt van de dingen die je met hem meemaakt. Dat je het je allemaal op de huidige manier laat welgevallen, vloeit voort uit patronen uit jouw jeugd. Dit geldt voor iedere veronderstelde diagnose van je partner, of het nou borderline, bipolaire stoornis, add, adhd, pdd-nos, narcisme of een andere stoornis betreft. Waar het om gaat is dat je dat gedrag zelf ondergaat terwijl je er allerlei fysieke of geestelijke en emotionele problemen door ondervindt. Je kunt je niet aan dat gedrag onttrekken door er gepast op te reageren of door je relatie te beëindigen als je dat zou wensen. Dat vloeit voort uit je jeugd, net als het feit dat je überhaupt op zo iemand bent gevallen.